9 op 10 Belgische bedrijven wil innoveren, maar slechts helft werkt samen met start-ups

Antwerpen, 17 januari 2024 – Hoewel 92% van de Belgische bedrijven wil innoveren door samen te werken, doet slechts 47% hiervoor een beroep op start-ups. Dat blijkt uit de vierde editie van de Corporate Venturing Barometer van Antwerp Management School (AMS) en PwC België. Het rapport onderzoekt de samenwerking tussen gevestigde bedrijven en start-ups in België. De resultaten laten zien dat grote ondernemingen vaak met slechts een lage betrokkenheid samenwerken met start-ups, wat bijdraagt aan de zogenaamde ‘innovation gap’ in ons land.

Corporate venturing is een strategie waarbij grote bedrijven (corporates) samenwerken met of investeren in start-ups of jonge ondernemingen. Dat gebeurt steeds vaker: in 2019 werkte slechts een kwart van de bedrijven samen met start-ups, intussen is dat bijna de helft (47%). De voornaamste redenen om niet samen te werken? Veel bedrijven vinden het te complex, bijvoorbeeld door juridische onzekerheden over intellectueel eigendom. Daarnaast ontbreekt het vaak aan de nodige kennis over hoe succesvol samen te werken met jonge bedrijven.

Motivaties en uitdagingen

Bedrijven die een samenwerking met start-ups of scale-ups aangaan, doen dit om verschillende redenen. De belangrijkste motivator is het verkennen van nieuwe producten en markten (64%). Ook toegang tot nieuwe technologieën (47%) en het bouwen van een ecosysteem met nieuwe spelers (47%) staan hoog op de lijst. 

Er werd ook gepolst naar welke uitdagingen corporates zien wanneer ze samenwerken met jonge ondernemingen. Een belangrijke hindernis is het gebrek aan interne kennis over hoe ze op een succesvolle manier met start-ups kunnen samenwerken (55%). Daarnaast blijkt het moeilijk om de samenwerking in de dagelijkse werking van het bedrijf te integreren, vooral door tijdsgebrek (50%). Tot slot zorgen verschillende besluitvormingsprocessen binnen bedrijven en start-ups ook vaak voor moeilijkheden (36%).

Innovation gap

Opvallend is dat bedrijven nog vooral kiezen voor samenwerkingsvormen die weinig tijd of middelen vergen, zoals het bijwonen van netwerkevenementen (82%) of het bieden van begeleiding en advies (55%). Samenwerkingen die meer inspanning vragen, zoals het ondersteunen van start-ups via acceleratorprogramma's (21%), investeringen via risicokapitaal (21%) of overnames (18%) komen minder voor.

“Veel grote bedrijven beginnen met samenwerkingen die weinig betrokkenheid vragen, omdat ze nog in een verkennende fase zitten”, legt Robin De Cock, professor Innovatie en Ondernemerschap bij AMS uit. “Sommige respondenten gaven aan geen overnames te willen doen, omdat ze denken dat dit de dynamiek en snelheid van een start-up zou belemmeren. Toch kunnen samenwerkingen met een beperkte betrokkenheid uiteindelijk een goede basis leggen voor intensievere vormen van samenwerking. Het is wel belangrijk dat deze samenwerkingen passen bij de visie en strategie van het bedrijf.”

Bovendien denkt slechts 42% van de bedrijven de juiste KPI’s te hebben en minder dan de helft (44%) vindt dat ze over de benodigde vaardigheden beschikken om corporate venturing verder te ontwikkelen. Dat wijst op een ‘innovation gap’: bedrijven willen wel, maar slagen er vaak niet in de juiste structuren en processen te implementeren. Bovendien richt 53% zich nog vooral op interne innovatie in plaats van samen te werken met externe partners zoals start-ups. Pascal Janssens, Partner and Enya Steenssens, Senior Manager bij PwC Next Level concluderen: “Corporates willen wel samenwerken met start-ups, maar vaak ontbreken de juiste kennis of structuren. Sommige samenwerkingen blijven best oppervlakkig, waardoor het lijkt alsof corporate venturing meer tot doel heeft om het imago van de corporate te versterken dan effectief samen te innoveren. C-level executives moeten corporate venturing niet alleen zien als een kans, maar als een essentieel onderdeel van hun kernactiviteiten. Dat vraagt om het durven nemen van risico’s en het investeren van tijd, geld en talent, in combinatie met het raadplegen van experts voor de juiste keuzes.”

Over het onderzoek

Het onderzoek werd uitgevoerd door Antwerp Management School en het Next Level team van PwC België, onder leiding van prof. Robin De Cock, onder 75 gevestigde bedrijven in België, vertegenwoordigd door innovatieverantwoordelijken en -managers. De deelnemende organisaties zijn gemiddeld 70 jaar oud en tellen gemiddeld meer dan 4800 werknemers in België. De respondenten zijn afkomstig uit 19 verschillende sectoren, waaronder Healthcare (14%), Construction (14%), Food (8%), Logistics &Transport (8%) en Finance (8%).

De samenvatting van het volledige onderzoek valt hier te lezen. 

Over Antwerp Management School

Al meer dan 60 jaar richt Antwerp Management School (AMS) zich op waardecreatie van organisaties en bedrijven door de focus op duurzame transformatie van individuen, teams en organisaties in een globaal perspectief. Met haar kwalitatief hoogstaande managementopleidingen en onderzoek geeft de school een krachtige impuls aan economische en sociaal-maatschappelijke activiteiten in België en ver daarbuiten. Een 70-tal facultyleden inspireren jaarlijks 900 studenten in onze Master- en PhD- programma’s en executive opleidingen. Daarnaast verwelkomen we 3.000 professionals in b2b- oplossingen en events. De school is gekend voor haar persoonlijke aanpak die door de meer dan 26.000 alumni uit 96 verschillende landen zeer wordt gewaardeerd. Meer informatie over Antwerp Management School op www.antwerpmanagementschool.be. 

Over PwC en Next Level

PwC wil bijdragen aan het vertrouwen in de maatschappij en aan het oplossen van belangrijke problemen – dat is ons doel. PwC-firma's vormen een netwerk van firma's in 149 landen met meer dan 370.000 medewerkers die zich engageren tot het leveren van kwaliteit in audit-, fiscale en adviesdiensten. Laat ons weten wat u belangrijk vindt en lees meer over ons op www.pwc.com.'PwC' verwijst naar het PwC-netwerk en/of een of meer firma’s die er deel van uitmaken. Elke firma is een afzonderlijke juridische entiteit. Zie www.pwc.com/structure voor meer gedetailleerde informatie hierover.

Het PwC Next Level team richt zich op waardecreatie voor en tussen ventures, bedrijven en investeerders. Enerzijds ondersteunen zij start-ups en scale-ups in hun groeitraject en strategische ontwikkeling, anderzijds biedt het team maatwerkoplossingen aan voor reeds gevestigde bedrijven die strategische ondersteuning nodig hebben bij (het opzetten van) corporate venturing activiteiten.