Minder vrouwen op de Belgische arbeidsmarkt, maar loonkloof in België wordt kleiner

Maandag 7 maart 2022 – Dit jaar isde 10e editie van PwC's jaarlijkse Women In Work Index, berekend voor 33 landen in de OESO. Vanaf het eerste jaar van de lancering van de Index is er langzame maar gestage vooruitgang geboekt op het gebied van de positie ​ ​ ​ ​ van vrouwen op de werkvloer. Voor het eerst in haar geschiedenis daalde de Index in 2020 echter als gevolg van de impact van de pandemie op de vertegenwoordiging van vrouwen op de arbeidsmarkt en de gendergelijkheid op het werk. Gemiddeld vertraagde COVID-19 de vooruitgang op het gebied van gendergelijkheid op het werk met ten minste twee jaar. Het jaar 2020 markeerde ook een piek in de wereldwijde werkloosheidscijfers en had een uitgesproken impact op de jobs van vrouwen.

Hoewel België historisch gezien goed presteert in de Index, met een aanzienlijke opwaartse beweging van de 20e plaats in 2000 naar de 10e plaats in 2019, verloor België twee plaatsen in de wereldwijde rangschikking in 2020. België staat nu op de 12e plaats. Dit is voornamelijk te wijten aan een lagere arbeidsparticipatie van vrouwen van 64,5% (tegenover 64,9% in 2019) en een stijging van het werkloosheidspercentage van vrouwen (van 5,0% naar 5,4%), indicatoren die beide sterk werden beïnvloed door de COVID-19-pandemie. De loonkloof tussen mannen en vrouwen is in België echter verder afgenomen van 5,8% tot 5,0% en is nog steeds de op drie na kleinste van alle OESO-landen.

"Jammer genoeg zien we België twee plaatsen zakken in de wereldwijde rangschikking. Hoewel ons land nog steeds de op twee na beste is in de OESO wat betreft de loonkloof tussen mannen en vrouwen, verliezen we terrein op andere belangrijke indicatoren", stelt Griet Helsen, Partner bij PwC België. “Deze daling houdt ook rekening met andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, die opklimmen. Het is wel belangrijk dat we de lat hoog blijven leggen en ons niet tevreden stellen met stagnatie. En hoewel het bemoedigend is om te zien dat onze toekomstige beroepsbevolking een meer evenwichtige toegang tot universitair onderwijs krijgt, is het probleem van gendergelijkheid nog steeds erg prominent op de werkplek.”

Koplopers

De top vijf van landen in 2020 blijft dezelfde als in 2019, maar hun rangschikking is veranderd. Nieuw-Zeeland is naar de eerste plaats gesprongen en heeft IJsland en Zweden, die respectievelijk zes jaar lang de twee topposities bekleedden, ingehaald. Luxemburg heeft ook goed gepresteerd en is van de 5e naar de 2e plaats gesprongen. De sterke prestatie van Nieuw-Zeeland is te danken aan de kleine loonkloof tussen mannen en vrouwen (4,6%), het lage werkloosheidscijfer voor vrouwen (5,2%) en de relatief hoge arbeidsparticipatie van vrouwen (76,1%). Luxemburg komt op de tweede plaats dankzij de laagste loonkloof tussen mannen en vrouwen (1,3%) in de OESO. Het Verenigd Koninkrijk (op de 9e plaats ten opzichte van de 16e in 2019) laat een van de grootste absolute stijgingen zien in de Women in Work Index van alle 33 landen, met een daling van bijna 4 procentpunten in de loonkloof tussen mannen en vrouwen van 16,1% in 2019 naar 12,3% in 2020.

Landen die prioriteit geven aan maatregelen om gendergelijkheid te verbeteren, zullen daar zeker de voordelen van ondervinden. Uit onze analyse blijkt dat een hogere ​ arbeidsparticipatie van vrouwen in de OESO (tot op het niveau van die van Zweden, dat consistent topprestaties levert) het bruto binnenlands product (bbp) van de OESO met 6 biljoen dollar per jaar zou verhogen. De loonkloof verkleinen tussen mannen en vrouwen zou het inkomen van vrouwen in de OESO met maar liefst 2 biljoen dollar per jaar kunnen verhogen.

Duurzame versteking van positie van vrouwen in een groene toekomst

Afgezien van de impact die COVID-19 heeft gehad op de werkgelegenheid van vrouwen, zal het volgende decennium van Women in Work worden bepaald door de overgang van economieën naar netto nul-emissies. Deze overgang zal resulteren in nieuwe jobs en kansen, maar volgens de analyse van PwC zullen die nieuwe banen geconcentreerd zijn in sectoren die vooral door mannen worden gedomineerd. De overgang naar netto nul kan leiden tot een toename van de genderkloof in de werkgelegenheid met 1,7 procentpunten tegen 2030. Het zal dus nodig zijn de vrouwelijke beroepsbevolking uit te rusten met de juiste vaardigheden om met succes de overgang naar een groenere arbeidsmarkt te navigeren.

"Met de stappen die worden gezet naar een duurzamere en groenere toekomst mogen we de positie van vrouwen niet vergeten. Vooral bedrijven kunnen het voortouw nemen en bijdragen aan de wederopbouw van onze economie en samenleving met beleidsinitiatieven en ​ ​ ​ ​ praktijken die de behoeften van vrouwen centraal stellen – denk maar aan het stimuleren van de vertegenwoordiging van vrouwen en het focussen op gendergevoelige strategieën voor werving, retentie en promotie. Het is ook essentieel om een inclusieve werkomgeving te ontwikkelen door middel van trainingen rond onbewuste vooroordelen en het bevorderen van culturele verandering. Ik heb goede hoop dat we er komen, maar het heeft tijd nodig. Daarom moeten we het huidige momentum optimaal benutten en voortbouwen op de vooruitgang die we al hebben geboekt om een eerlijkere toekomst te verzekeren”, besluit Griet Helsen, Partner bij PwC België.

Over PwC's OESO Women in Work Index

De PwC Women in Work Index combineert vijf belangrijke indicatoren van de economische positie van vrouwen in 2020 in 33 OESO-landen. De vijf indicatoren waaruit de PwC Women in Work Index is opgebouwd zijn: de loonkloof tussen mannen en vrouwen, de arbeidsparticipatie van vrouwen, de kloof tussen de arbeidsparticipatie van mannen en vrouwen, de werkloosheid onder vrouwen en de voltijdse arbeidsparticipatie van vrouwen. De jaarlijkse Women in Work Index maakt gebruik van OESO-gegevens (actuals) voor het kalenderjaar 2020.

Lees PwC’s OESO Women in Work Index voor meer inzichten.