COVID-19 heeft een disproportionele impact op werkloosheidscijfers van vrouwen in de OESO

• _{België behoudt de tiende plaats onder de OESO-landen}
• _{De loonkloof tussen mannen en vrouwen in België (4,8%) is de op twee na beste in de OESO en is aanzienlijk beter dan het OESO-gemiddelde (15%)}
• _{De prestatie van België lijdt onder de lage arbeidsparticipatie van vrouwen in vergelijking met de andere OESO-landen (64,9%, 27e plaats)}
• _{De schade van COVID-19 wordt onevenredig hard gevoeld door vrouwen, aangezien meer vrouwen dan mannen werkzaam zijn in de zwaarst getroffen sectoren}
• _{Als het economisch herstel in 2022 ingezet wordt, zal het (op basis van de historische groeicijfers van de index) naar schatting tot 2023 duren voordat de index weer het niveau van 2019 heeft bereikt}

Donderdag 4 Maart 2021 - Internationale Vrouwendag 2021 markeert opnieuw een jaar van aanhoudende inspanningen om de vertegenwoordiging en het welzijn van vrouwen op de werkvloer te verbeteren. De negende jaarlijkse update van de PwC Women in Work Index combineert vijf belangrijke indicatoren over de economische positie van vrouwen: de gelijkheid van inkomens met die van mannen; het percentage werkende vrouwen, zowel in absolute termen als ten opzichte van mannen; het werkloosheidspercentage onder vrouwen; en het percentage vrouwen met een voltijdse baan. De statistieken van dit jaar zijn van het kalenderjaar 2019 en weerspiegelen de prestaties vóór de COVID-19-pandemie.

België behield zijn tiende plaats op de ranglijst. IJsland en Zweden behaalden respectievelijk de twee topposities voor het zesde jaar op rij, met Nieuw-Zeeland op de derde plaats. Nederland steeg tussen 2018 en 2019 2 plaatsen op de ranglijst, van de 19e naar de 17e plaats. Het was een van de weinige OESO-landen die verbeteringen vertoonden op alle 5 arbeidsmarktindicatoren. De meeste van deze verbeteringen waren groot in verhouding tot de vooruitgang die elders in de OESO werd gezien.

Belgische prestaties in 2019

Hoewel België historisch gezien de op twee na grootste stijger is in de Women in Work Index (gaande van de 20e plaats in 2000 naar de 10e plaats in 2019), werd in 2019 weinig vooruitgang geboekt. De voltijdse arbeidsparticipatie van vrouwen bleef gelijk op 72,0%, terwijl de arbeidsparticipatie van vrouwen verbeterde van 64,3% naar 64,9% in 2019. De Belgische loonkloof tussen mannen en vrouwen (gedefinieerd als het verschil in mediaan van het  inkomen van mannen en van vrouwen) werd verder verkleind van 5,8% tot 4,8% 2019. Op dit vlak is Belgie de op twee na beste in de OESO en aanzienlijk beter dan het OESO-gemiddelde van 15%.

Een van de belangrijkste factoren die de Belgische vooruitgang in de Women In Work Index belemmeren, is de arbeidsparticipatie van vrouwen: België staat op de 27e plaats van de 33 OESO-landen in dit onderzoek. Slechts 64,9% van de vrouwen in België is actief op de arbeidsmarkt, en van hen werkt slechts 72% voltijds, vergeleken met de OESO-gemiddelden van respectievelijk 70% en 76%. Ter vergelijking: IJsland heeft een arbeidsparticipatie van 84,4% bij vrouwen en is daarmee het land met het hoogste percentage vrouwen op de arbeidsmarkt.

"Het is positief om te zien dat België eruit springt wat betreft de loonkloof tussen mannen en vrouwen, en dat we van de 8e naar de 7e plaats zijn geklommen in de OESO-ranking wat betreft de vertegenwoordiging van vrouwen in de directiekamer (36,7%)," stelt Griet Helsen, Partner bij PwC België. "In de context van een vergrijzende bevolking die een neerwaartse druk uitoefent op het arbeidsaanbod, is het echter van cruciaal belang dat we ons concentreren op het verhogen van de participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt, en het is essentieel dat zij over de juiste technische vaardigheden beschikken om de kansen te benutten die de Vierde Industriële Revolutie biedt".

Impact van de COVID-19 pandemie

Nu dreigt COVID-19 een deel van de vooruitgang van het afgelopen decennium teniet te doen. Wereldwijd is gebleken dat de schade van COVID-19 onevenredig zwaar op vrouwen drukt, aangezien meer vrouwen dan mannen werkzaam zijn in de zwaarst getroffen sectoren (zoals voedingsdiensten, huisvesting, vastgoed, detailhandel, kunst, entertainment en recreatie). Het banenverlies bij vrouwen was in 2020 in de OESO groter dan bij mannen, en aangezien diverse steunmaatregelen nog steeds de volledige effecten van de economische terugval op de werkgelegenheid verhullen, moet het ergste voor vrouwen waarschijnlijk nog komen.

In sommige landen zijn er aanwijzingen dat vrouwen hun arbeidsparticipatie verminderen als gevolg van COVID-19, en nog veel meer vrouwen overwegen hun baan op te geven en/of minder uren te gaan werken als het niet gemakkelijker wordt. Dit is het gevolg van de ongelijke verdeling van onbetaalde zorg en huishoudelijk werk die vrouwen overal ter wereld verrichten. Vóór de pandemie besteedden vrouwen al drie keer zo veel tijd als mannen aan huishoudelijke taken, kinderverzorging en de zorg voor oudere dierbaren. Uit onze analyse blijkt dat na de negen jaar waarin de Women in Work Index vooruitgang laat zien in de richting van gendergelijkheid op de werkvloer, we verwachten dat dit in de komende twee jaar van onderzoek zal omkeren, waarbij de index in 2021 zal zijn teruggevallen op het niveau van 2017. Uitgaande van een terugkeer naar hetzelfde historische groeitempo vanaf 2021, als de arbeidsmarkten zich herstellen, zal de index pas in 2023 weer de huidige waarde van 2019 bereiken.

"Een echte reden tot bezorgdheid is dat de aangerichte schade blijvend zou kunnen zijn," verklaart Griet Helsen, Partner bij PwC België.  "Zonder directe actie van overheden, organisaties en de samenleving die vrouwen in staat stellen deel te nemen aan de arbeidsmarkt, zullen we niet terugkeren naar het groeipad van voor de pandemie en ook geen vooruitgang boeken op het vlak van gendergelijkheid. De vooruitgang en vertegenwoordiging van vrouwen op de werkvloer bevorderen, de loonkloof tussen mannen en vrouwen dichten, vrouwen omscholen en bijscholen zodat ze toegang krijgen tot werkgelegenheid in snelgroeiende sectoren – dat zijn de gecoördineerde inspanningen die nodig zijn om de impact van de crisis te compenseren en ons weer op het goede spoor te krijgen."

Potentiële economische winst door verbetering van de economische positie van vrouwen

Onze analyse geeft een schatting van de grootteorde van de potentiële voordelen voor elk land wanneer desbetreffend land de arbeidsparticipatie van vrouwen tot het niveau van Zweden - een land dat met een arbeidsparticipatie van vrouwen van 81,1% consequent een van de beste prestaties in onze index levert - verhoogt. De potentiële economische winst op lange termijn in de OESO van een stijging van de arbeidsparticipatie van vrouwen tot het niveau van Indexleider Zweden zou kunnen oplopen tot een toename van het BBP met meer dan 6 biljoen USD. Het volledig dichten van de loonkloof tussen mannen en vrouwen zou het BBP in de OESO met 2 biljoen USD kunnen doen toenemen. Het economische voordeel voor België zou een stijging van het BBP met 13% per jaar zijn, geraamd op 83 miljard USD.

###

Over PwC’s Women in Work Index

De PwC Women in Work Index combineert vijf belangrijke indicatoren van de economische positie van vrouwen in 2019 in 33 OESO-landen. De vijf indicatoren die samen de PwC Women in Work Index vormen zijn: de loonkloof tussen mannen en vrouwen, de arbeidsparticipatie van vrouwen, de kloof tussen de arbeidsparticipatie van mannen en vrouwen, de werkloosheidsgraad van vrouwen en de voltijdse arbeidsparticipatie van vrouwen.

De jaarlijkse Women in Work Index maakt gebruik van OESO-gegevens (actuals) voor kalenderjaar 2019. Om het mogelijke effect van COVID-19 op de index te beoordelen, worden OESO-prognoses voor de omvang van de arbeidsmarkt en het werkloosheidscijfer gebruikt om de index in 2020, 2021 en 2022 te ramen.

Lees PwC’s Women in Work Index voor meer inzichten.

Erik Oosthuizen

[email protected]
​0474 56 42 76

www.pwc.com